Prawie każdy radomszczanin wie, że w herbie miasta znajduje się rycerz z mieczem w dłoni na tle bramy do zamku. Skąd wziął się ten motyw skoro w Radomsku zamku nigdy nie było?
Prawie każdy radomszczanin wie, że w herbie miasta znajduje się rycerz z mieczem w dłoni na tle bramy do zamku. Skąd wziął się ten motyw skoro w Radomsku zamku nigdy nie było?
Najdawniejszy zachowany znak piktograficzny miasta Radomska pochodzi z pieczęci, która powstała za czasów panowania króla Kazimierza Wielkiego (1333-1370). Pieczęć ta przedstawia literę "K", która jest nakryta koroną. Wokół tejże litery, na tzw. otoku znajduje się niepełny napis tłumaczony z języka łacińskiego jako "KRÓLEWSKIE MIASTO RADOMSKO". W ostatnich latach pojawiła się teoria jakoby pieczęć ta przedstawiała jednak literę "R" i należała do miasta Radomia, ale udowodniono, że chodzi o Radomsko.
Po raz pierwszy motyw trzech wież z rycerzem trzymającym włócznię pojawił się w pieczęci miasta pod koniec XVIII wieku. Jest on wzorowany na herbie szlacheckim Grzymała, który był bardzo powszechny w Polsce środkowej (a więc także w ziemi sieradzkiej, do której należałoby zakwalifikować Radomsko) w okresie przed rozbiorami.
Herb Grzymała opisany jest w słynnym herbarzu Kaspra Niesieckiego. Herbem tym posługiwało się kilkadziesiąt rodzin o różnych nazwiskach, m.in. Baranowscy, Bieganowscy, Bieszczyccy, Borkowscy, Brodowscy, Budziszewscy, Bukowscy, Bzowscy, Chwalikowscy, Czapscy, Długołęccy, Dobieccy, Gąsińscy, Gąssowscy, Głogowscy, Górscy, Grabowieccy, Grudzińscy, Grzymałowie, Grzymułtowscy, Jabłonowscy, Jaźwińscy, Kamieńscy, Kazanowscy, Kobylańscy, Koskowscy, Krzemieniowscy, Lityńscy, Małachowscy, Mniszewscy, Niegolewscy, Olescy, Oleśniccy, Ostrowscy, Piątkowscy, Prądzyńscy, Radziszewski, Raszewski, Rybski, Siedleccy, Siemianowscy, Słomowscy, Smerzyńscy, Starzyńscy, Świechowscy, Targońscy, Truszczyńscy, Turczyńscy, Wilamowscy, Wolscy, Wysoccy, Zalescy, Zamojscy oraz Zwierzchowscy. Sam herb miał kilka odmian. Pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1402 roku.
Zastosowanie tego herbu jest ewenementem na skalę ogólnopolską, ponieważ Radomsko było miastem królewskim, a nie własnością rodu szlacheckiego. Tym bardziej więc dziwi, że władze miasta zaczęły używać herbu typowego dla szlachty i porzuciły przy tym herb jednoznacznie wskazujący na królewskie pochodzenie miejscowości.
Ciekawostką jest również herb Radomska zamieszczony na znaczku pocztowym, pochodzącym prawdopodobnie z dwudziestolecia międzywojennego. Takich herbów z różnicami w detalach można znaleźć całkiem sporo.
W okresie PRL-u herb Radomska utracił koronę i tzw. klejnot. Umieszczono go za to na tarczy. Kolejne zmiany w jego wizerunku nastąpiły w latach 90. XX wieku, kiedy przywrócono królewskie atrybuty.
Obecny wizerunek herbu Radomska został zatwierdzony uchwałą Rady Miejskiej z 27 marca 2008 roku. W paragrafie 6, ust. 1 przeczytać można:
"(...) w polu błękitnym czerwona brama miejska z trzema wieżami, w niej krocząca postać rycerza, skierowana w prawo, barwy granatowej. W lewej ręce mała, owalna tarcza, która osłania środkową część ciała. W prawej ręce miecz wzniesiony nad głową. Prawa noga w wykroku. Na głowie ukazanej z profilu hełm bez ozdób. Pod stopami rycerza grunt żółty, wznoszący się w prawo. Mur wokół bramy z zaznaczonym wątkiem ceglanym, prosto zakończony w połowie wysokości pola. Otwór bramy prostokątny, zamknięty łukiem odcinkowym. Nad murem z bramą trzy wieże (bez zaznaczonego wątku). Środkowa wieża większa od bocznych. Wieże dwukondygnacyjne zwieńczone trójzębnym krenelarzem. W dolnej kondygnacji wież jeden prostokątny otwór, w górnej po dwa prostokątne otwory. Klejnot herbu to pięciopałkowa złota korona, nad nią trzy wieże barwy czerwonej (takie jak w godle, lecz bez otworów w dolnej kondygnacji). Każda z wież zakończona białym, strusim piórem odciętym od widza."
Herb Radomska wykorzystywać można tylko za pisemną zgodą magistratu - wizerunek herbu w niniejszym artykule również został udostępniony na tych zasadach.
Radomsko posiada od niedawna także logo. Ale to już zupełnie inna historia...
