O radomszczańskich tradycjach szklarskich raz jeszcze

Prezentujemy kolejny artykuł poświęcony jednej z najważniejszych branży przemysłu radomszczańskiego w XX wieku.

Ostatnio pisaliśmy na temat huty szkła w Jasieniu. Huta ta w 1920 roku została przeniesiona do Radomska, na ulicę Św. Rozalii. Nie funkcjonowała ona jednak zbyt długo i wkrótce ją zlikwidowano.

Okres XX-lecia wojennego to czas kiedy w naszym mieście istniało kilka hut szkła - Helena, Kryształ, Marywala oraz Edwardów. Zakłady te radziły sobie różnie - huta Marywala (której nazwa pochodzi od imion żon wspólników - Marii oraz Walentyny) zatrudniała w swoim czasie aż 240 osób, ostatecznie została oddana na licytację, ponieważ właściciele zalegali z płatnościami wobec pracowników.

Jeszcze przed wojną przy ul. Św. Rozalii powstała kolejna huta - Edwardów, która zatrudniała w rok po uruchomieniu 95 pracowników.

Okres po II wojnie światowej przyniósł wiele zmian, także w organizacji przemysłu. Wówczas dwie istniejące w Radomsku huty szkła - Edwardów oraz Morawski (ta druga to kontynuacja działalności huty Marywala) zostały połączone w jedno przedsiębiorstwo o nazwie Zakłady Szkła Gospodarczego Radomsko, niedługo potem nazywane Hutą Szkła Gospodarczego Radomsko. Siedziba firmy mieściła się przy ul. Św. Rozalii, ale szkło produkowano do 1959 roku także na ul. Miłej.

Właśnie w 1959 roku rozbudowano zakłady przy ul. Św. Rozalii. Kolejna modernizacja nastąpiła dziesięć lat później. Wówczas w miejsce gazogeneratorów wprowadzono zasilanie gazem koksowniczym, wybudowano także nową wannę zmianową o pojemności 60 ton. W następnych latach huta była unowocześniana o najnowsze maszyny.

Od 1975 roku huta produkowała towary na eksport. Wśród pierwszych odbiorców były Stany Zjednoczone, Dania oraz Wielka Brytania.

W 1980 roku zakład powiększył się o wydział produkujący opakowania kartonowe, w ten sposób uniezależniając się od dostawców z zewnątrz.

W okresie PRL-u huta produkowała różnorodne wyroby, m.in. butelki perfumeryjne, szklanki, kufle do piwa, kieliszki, podstawki, komplety do napojów, komplety do kompotów, karafki, dzbanki, salaterki.

Symbolicznym wydarzeniem zamykającym pewien okres w historii huty była zmiana w jej nazewnictwie. Dotychczasową nazwę Huta Szkła Gospodarczego w 1991 roku zamieniono na Rozalia - od nazwy ulicy przy której sie znajdowała.

Tekst powstał na podstawie książki "Radomszczańskie tradycje szklarskie", wydanej przez Muzeum Regionalne w Radomsku w 1983 roku. W artykule używana jest nazwa ulicy - Św. Rozalii, ale warto wiedzieć, że przez pewien czas ulica ta nosiła imię K. Wójcika.