Kirkut w Przedborzu

Przedborski cmentarz żydowski znajduje się nad rzeką Pilicą, na przedłużeniu ulicy Ogrodowej.


Żydzi przybywali do miasteczka już w średniowieczu, ale dopiero XVI-wieczny król Stefan Batory nadał im prawo osiedlania się tamże. Posiadali oni swoją bożnicę (w 1939 roku została ona spalona), instytucje kulturalne oraz polityczne. W dwudziestoleciu międzywojennym ludność żydowska stanowiła ponad 60% ogółu mieszkańców Przedborza, a na 24 radnych miejskich aż 14 było Żydami. W czasie II wojny światowej niemal wszyscy zginęli z rąk Niemców. Dziś jedną z pamiątek po tych dawnych mieszkańcach Przedborza jest kirkut.

Łatwo na niego trafić. Z ulicy Trytwa należy skręcić w ulicę Ogrodową. Cmentarz zaczyna się mniej więcej w miejscu, gdzie ulica Ogrodowa zamienia się w las.

Obecnie kirkut jest dość zaniedbany. Zachowały się tam jednak liczne płyty nagrobne oraz ich fragmenty. Większość macew zaledwie wystaje z ziemi, resztę albo zniszczono, albo przeniesiono w inne miejsca.

Kilka płyt zachowało się w miejscowym Muzeum Ludowym. Niestety spora ilość była też wykorzystana do... wybrukowania placu wokół ówczesnej siedziby niemieckiej żandarmerii w trakcie II wojny światowej. Pisaliśmy o tym fakcie tutaj.

W dalszej części cmentarza znajduje się pomnik-obelisk z napisami w języku jidysz.

Cmentarz żydowski w Przedborzu jest niewątpliwie cenną pozostałością i pamiątką po dawnych mieszkańcach. Zachęcamy do obejrzenia poniższych zdjęć przedstawiających kirkut.