Historia Strzałkowa do początku XIX wieku

Strzałków to miejscowość położona na południowy-wschód od Radomska. Z siedzibą powiatu wieś połączona jest drogą, która obecnie wiedzie do Kobiel Wielkich a dalej do Wielgomłyn. Z kolei ze Strzałkowa jadąc na północny wschód można dotrzeć do Dziepółci i dalej do Dmenina.


W Strzałkowie znajdują się trzy stawy, które dają początek strudze zwanej dawniej Brylisko, obecnie Brodek. Wpada ona do Orzechówki a stamtąd do Warty.

Historia Strzałkowa wiąże się z historią Radomska a także całego powiatu radomszczańskiego. To właśnie w mieście oraz w innych większych miejscowościach powiatu rozgrywały się wydarzenia, które zapisały się w historii. Nie oznacza to, że Strzałków jest miejscowością, która nie obfitowała w żadne wydarzenia historyczne.

W wykazie dawnego Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków (obecnie Narodowy Instytut Dziedzictwa) znajdowały się trzy obiekty leżące w Strzałkowie. Są to:
- kościół fil. p.w. św. Józefa, drewn., 1650, nr rej.: 227-I-37 z 29.03.1949
- kościół par. p.w. Nawiedzenia NMP, XVI, 1750, nr rej.: 228-I-28 z
28.03.1949 oraz 245 z 27.12.1967
- park pałacowy, XVII, XIX/XX, nr rej.: 346 z 14.02.1985 i z 18.08.1994.

W wykazie tym jest jednak myląca informacja - w Strzałkowie nigdy nie było kościoła pw. Św. Józefa, bo nie wynika to z żadnych innych źródeł, nie potwierdzają tego również mieszkańcy Strzałkowa oraz bezpośrednie obserwacje. Ponadto trudno przypuszczać aby w tak małej miejscowości istniały aż dwa kościoły.

Najstarsze źródło, w którym pojawia się nazwa miejscowości to dokument fundacyjny kościoła parafialnego znajdującego się w miejscowości Szczerców. W akcie fundacyjnym z 8 września 1367 roku król Kazimierz Wielki nadał parafii dziesięciny z ról dworów królewskich ze Strzałkowa oraz trzech innych miejscowości. Pewne jest, że chodzi o Strzałków pod Radomskiem gdyż określono, że wieś ta należy do parafii Radomsk.

Kolejne informacje z początków XV wieku wydają się nieścisłe. 20 grudnia 1402 roku Jan z Tęczyna herbu Topór zamienił się miejscowościami z Jaśkiem z Grodzina dając mu także 300 grzywien groszy praskich. Strzałków został przekazany przez tego pierwszego w zamian za miejscowość Zielenice pod Krakowem. Kilka miesięcy później, dokładnie 3 marca 1403 roku Jan z Tęczyna zabezpieczył Strzałków (a więc nie będący już formalnie jego własnością) swojej żonie Katarzynie.

W roku 1404 ponownie Jan z Tęczyna sprzedał Strzałków. Tym razem nowym właścicielem stał się Leonard z Nowaków herbu Poraj. W roku 1407 nabył on także pół wsi Szczepocice. Ze źródeł, które się zachowały wynika więc, że najprawdopodobniej Strzałków do 1404 roku był w dalszym ciągu własnością Jana z Tęczyna. W innym przypadku nie mogło by dojść do sprzedaży wsi Leonardowi z Nowaków.

Przy analizie pochodzenia nazwy miejscowości Strzałków, często przyjmuje się, że pochodzi ona od nazwiska właściciela. Tymczasem Leonard Strzałkowski przyjął nazwisko od nazwy miejscowości, którą zakupił, a nie na odwrót.

Po śmierci Leonarda Strzałkowskiego z Nowaków do wsi przyjeżdżali prałaci i kanonicy aby odpoczywać. W 1521 roku dziedzicem Strzałkowa był Janusz z Kalinowy Zaręba. W późniejszych latach XVI wieku w Strzałkowie gościł scholastyk krakowski, kanonik gnieźnieński Marcin Rusiecki (zwany Izbieńskim) herbu Róża. W aktach miasta Piotrkowa zachowały się informacje, że Rusiecki nie pozwolił uszczuplać posiadłości Strzałków i w latach 1546 i 1570 rozgraniczał miejscowość od innych włości.

Ciekawie przedstawia się wykaz studentów Uniwersytetu Krakowskiego z XV wieku. Znajduje się tam aż siedem osób pochodzących ze Strzałkowa. Są to: Albertus, Andreas Johannis, Bernhardus Derslai (uzyskał pierwszy stopień naukowy w roku 1416), Bernhardus Johannis, Johannes Sulconis, Petrus Jeronimi oraz Vincecnius Petri (pierwszy stopień naukowy uzyskał w 1442 roku).

Spisy poborowe z lat 1552 i 1564 podają, że na Strzałków składały się dwie odrębne miejscowości - Strzałków i Strzałkowiec. Część królewska (Strzałków) miała w roku 1564 ośmiu kmieci na osiem łanów i jeden ogród. Dawali oni dwa korce owsa a dochód tej miejscowości wynosił "28 fl, 5 gr, 19 sol".

Ze Strzałkowa pochodził Walenty Lapczyński, który uzyskał szlachectwo za męstwo na wojnie w czasach króla Stefana Batorego. Od 1581 roku miał on prawo posługiwać się herbem Jelita.

W roku 1661 Strzałków należał do dzierżawy radomszczańskiej i liczył wówczas sześciu osiadłych kmieci.

W XVII wieku drogę prowadzącą od Rynku w Radomsku w kierunku południowo-wschodnim nazywano drogą publiczną na wprost Strzałkowa.

Na początku XIX wieku Strzałków stał się własnością rodziny Biedrzyckich.