Środa z profilaktyką: Polipragmazja

Polipragmazja w Polsce

• Polipragmazja to przyjmowanie co najmniej 5 leków jednocześnie.
• Aż 1/3 Polaków po 65 roku życia narażona jest na powikłania związane z wielolekowością.
• W okresie pandemii COVID-19 obawy Polaków o zdrowie rosną. Pacjenci masowo sięgają po farmaceutyki bez konsultacji z lekarzem. Tylko w pierwszych tygodniach od jej rozpoczęcia apteki odnotowały ponad 20 mln wizyt, a farmaceuci udzielali dziennie nawet 3,5 miliona porad.

Jak bezpiecznie przyjmować leki?

Leki należy przyjmować świadomie, zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty, koniecznie czytać ulotki informacyjne, a w razie wątpliwości dopytać lekarza lub farmaceutę.

• Nie przekraczaj zaleconej dawki leku i czasu przyjmowania leku.
• Nie zażywaj leków polecanych przez sąsiada czy rodzinę, bez konsultacji z lekarzem. To co im pomogło– Tobie może zaszkodzić.
• Przestrzegaj pór przyjmowania leków.
• Sprawdź czy lek trzeba przyjmować przed, w trakcie czy po posiłku.
• Na każdej wizycie u specjalisty miej przy sobie aktualny spis wszystkich leków (na receptę, bez recepty oraz suplementów) wraz z dawkami.

Interakcje leków z suplementami

Czym jest lek?

To produkt leczniczy – substancja lub mieszanina substancji, która ma właściwościzapobiegania lub leczenia chorób.

Czym jest suplement diety ?

To środek spożywczy, zawierający skoncentrowane ilości witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy bądź inny fizjologiczny.

Suplementy diety nie są lekami – mają uzupełniać niedobory różnych substancji w naszym organizmie, a nie leczyć.

Nieskonsultowane ze specjalistą przyjmowanie suplementów diety razem z lekami może:

• ograniczyć wchłanianie leku;
• przyspieszyć wydalanie leku z organizmu;
• wywołać powikłania metaboliczne.

Zdrowie jest najważniejsze – zawsze informujmy swojego lekarza o zażywanych lekach.

Czym nie popijać leków?

• Kawą i herbatą – ich składniki mogą wchodzić w interakcje z substancjami leczniczymi,osłabić ich działania albo nasilić skutki uboczne.
• Sokami, a zwłaszcza sokiem grejpfrutowym - neutralizują enzymy metabolizujące niektóre leki, mogą doprowadzić do zatrucia organizmu.
• Mlekiem – zmniejsza przyswajalność leków, szczególnie antybiotyków.
• Alkoholem – zaburza procesy przyswajania i wydalania leku.

WAŻNE: Leki popijaj szklanką wody – mineralnej niegazowanej lub przegotowanej (ok. 200 ml), o ile nie zalecono inaczej.

Interakcje leków z ziołami

Przyjmowane zioła i preparaty roślinne mogą silne wpływać na zwiększenie lub osłabienie wchłaniania wybranych leków, dlatego tak ważne jest przeanalizowanie ich wpływu na nasz organizm i dobranie ich w taki sposób, żeby pomagały a nie szkodziły.

• Dziurawiec złocisty (o działaniu uspakajającym) może ograniczyć działanie środków hormonalnych, może wchodzić w reakcje z lekami przeciw arytmicznymi,przeciw wirusowymi i lekami na depresję.
• Popularnie stosowany aloes czy liść senesu (przyśpieszające pracę jelit) mogą zmniejszać wchłanianie niektórych leków.
  Zioła zawierające śluzy (len zwyczajny, prawoślaz lekarski, babka lancetowata) poprzez utrudnienie dostępu leku do śluzówki jelita mogą osłabiać wchłanianie niektórych substancji czynnych.
• Nadmiar lukrecji może nasilać działanie leków hormonalnych powodując nudności,migreny, obrzęki i drażliwość piersi.

WAŻNE: Przed planowaną operacją lub zabiegiem chirurgicznym należy zwrócić uwagę na przyjmowane zioła (czosnek może zwiększyć krwawienia, a kozłek nasenny może przedłużyć działanie narkozy).  

Polipragmazja – raport NFZ

• Aż 1/3 Polaków po 65 roku życia przyjmuje co najmniej 5 leków dziennie (to ponad2 mln osób).
• Zażywanie wielu medykamentów jednocześnie zwiększa ryzyko wystąpienia groźnych powikłań i wzajemnych interakcji: przyjmując 4 leki jednocześnie – ryzyko działań niepożądanych wynosi 38%, przy 7 lekach wzrasta do 82%, a przy 10 lekach zagrożenie wzrasta do 100%.
• Najbardziej zagrożone niepożądanymi reakcjami są osoby, które w ciągu miesiąca od zrealizowania pierwszej recepty wykupiły ponad 20 substancji czynnych.
• Szczegółowy raport o polipragmazji w Polsce, przygotowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia, dostępnyjest na stronie: https://akademia.nfz.gov.pl/polipragmazja.