NFZ od kilku lat finansuje profilaktyczne mastektomie. To zabieg, który polega na usunięciu zdrowej piersi, aby zmniejszyć ryzyka rozwoju w niej raka. W trakcie profilaktycznej mastektomii usuwa się miąższ z piersi, czyli tkankę gruczołową i tłuszczową. Chirurg onkolog zachowuje skórę i brodawkę sutkową, bo pozwala mu to wykonać u pacjentki jednoczasową rekonstrukcję piersi. Profilaktyczna mastektomia jest to zabiegi dla kobiet, u których badania genetyczne potwierdziły obecność mutacji BRCA1/BRCA2.
Raki piersi u kobiet z mutacjami BRCA występują w młodszym wieku, przebiegają bardziej agresywnie i bywają odporne na niektóre rodzaje chemioterapii. Częściej zdarzają się wznowy, a rak piersi w większej liczbie przypadków rozwija się obustronnie. Ryzyko wystąpienia raka piersi u kobiety z mutacją BRCA1 przed 80 r.ż. wynosi 72 proc., a BRCA2 – 69 proc. (źródło: Onkologia po Dyplomie).
- Ryzyko zachorowania na raka piersi u nosicielek mutacji BRCA1 i BRCA2 po zabiegu profilaktycznej mastektomii wynosi około 2 proc. Jest to zatem zabieg bardzo skuteczny, choć ze względu na niewielki odsetek wystąpienia raka piersi w grupie operowanej, chirurdzy często wolą posługiwać się nazwą „mastektomia redukująca ryzyko” zamiast profilaktyczna – zauważa prof. Piotr Pluta, chirurg onkologiczny z ICZMP w Łodzi.
Rodzinna skłonność do raka piersi
Skąd wiadomo, że kobieta może zachorować na raka piersi? Kobiety obciążone rodzinnie rakiem piersi mogą korzystać bezpłatnie z programu „Opieka nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie uwarunkowanego ryzyka zachorowania na raka piersi lub raka jajnika”.
Kobieta może z niego skorzystać, jeśli wśród jej krewnych:
- pierwszego stopnia (rodzice)
- drugiego stopnia (dziadkowie, rodzeństwo)
- ewentualnie dalszych stopni (pradziadkowie, ciotki, wujkowie, stryjkowie)
- wystąpiła choroba nowotworowa.
W ramach programu NFZ zapewnia bezpłatne badania genetyczne, które wykrywają najczęstsze u Polek mutacje w genach BRCA1, PALB2, CHEK2. Jeśli badania potwierdzą ryzyko zachorowania na raka piersi, kobieta zostanie objęta opieką. Będzie korzystała z regularnych badań np. mammografii, USG, RM piersi i wizyt kontrolnych. Może także poddać profilaktycznej mastektomii i rekonstrukcji piersi.
- W Łódzkiem kobiety mogą zgłosić się do programu w ICZMP, Salve Medica w Łodzi i w Szpitalu im. M. Kopernika w Łodzi. Wystarczy skierowanie od lekarza POZ do poradni genetycznej – mówi Anna Leder, rzecznik prasowy łódzkiego oddziału NFZ.
Profilaktyczne mastektomie w Polsce i w Łódzkiem
Liczba profilaktycznych mastektomii wykonywanych w Polsce stale rośnie. W 2023 roku wykonano 518 takich zabiegów.
- W Łódzkiem w 2023 r. wykonano 46 profilaktycznych mastektomii, które sfinansował NFZ. W tym roku do października z profilaktycznych mastektomii w Łódzkiem skorzystały już 62 kobiety – wyjaśnia Anna Leder.
Najwięcej mastektomii profilaktycznych wykonują szpitale: ICZMP oraz Szpital im. Kopernika w Łodzi. Po 1 zabiegu wykonały Salve w Łodzi i Szpital w Bełchatowie.
