Niepełnosprawność a niesamodzielność. Różnica ma znaczenie przy świadczeniach uzupełniających

Od początku października do 8 listopada w jednostkach ZUS na terenie województwa łódzkiego wydanych zostało ponad 9,4 tys. decyzji w sprawie świadczeń uzupełniających. W 94% rozpatrzonych spraw wydano decyzje przyznające świadczenie. By uzyskać świadczenie uzupełniające dla osób niesamodzielnych, konieczne jest złożenie wniosku i spełnienie warunków ustawowych. Najważniejszym z nich, jest niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji jest orzekana przez lekarza orzecznika ZUS. Jeśli wnioskujący nie jest w posiadaniu takiego orzeczenia, ale istnieją przesłanki do tego by uważać wnioskującego za osobę niesamodzielną, nie ma przeszkód w złożeniu wniosku. W takich sytuacjach do wniosku powinno się dołączyć dokumentację medyczną, która będzie pomocna przy wydaniu orzeczenia przez lekarza orzecznika. W trakcie realizacji wniosku, zainteresowany zostanie zaproszony na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, a jeśli z uwagi na stan zdrowia, nie będzie mógł stawić się na badanie, lekarz na badanie przyjedzie do miejsca jego pobytu. 

Komu więc przyznaje się niezdolność do samodzielnej egzystencji?

- Osobie, która nie tylko jest niezdolna do pracy, ale także potrzebuje pomocy drugiej osoby w zaspokojeniu podstawowych czynności życiowych. Opiekun robi więc zakupy, przygotowuje posiłki, karmi, pomaga w codziennej higienie, poruszaniu się, prowadzeniu gospodarstwa domowego, procesie leczenia, rehabilitacji i kontaktach ze światem zewnętrznym – mówi Monika Kiełczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa łódzkiego.

Osoby niepełnosprawne, stopień niepełnosprawności ustalają w Miejskim/Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Często są to osoby pracujące i prowadzące aktywny tryb życia. Mogą mieć orzeczony lekki, umiarkowany bądź znaczny stopień niepełnosprawności, ale to nie znaczy, że są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Pamiętajmy więc, że to nie stopień niepełnosprawności decyduje o świadczeniu uzupełniającym, ale niezdolność do samodzielnej egzystencji orzekana przez lekarza orzecznika ZUS. I to jej brak może być powodem odmowy prawa do świadczenia.

Tymczasem w I oddziale ZUS w Łodzi do 8 listopada rozpatrzono 3,7 tys. wniosków i 93% z nich rozpatrzono pozytywnie, w II oddziale ZUS w Łodzi rozpatrzono 3,2 tys. wniosków i 94% z nich skończyło się wydaniem decyzji przyznających świadczenie i w oddziale ZUS w Tomaszowie Mazowieckim wydano 2,5 tys. decyzji, z czego 96% przyznających świadczenie.

Najczęstszą przyczyną braku prawa do świadczenia jest niespełnienie kryterium dochodowego, brak niezdolności do samodzielnej egzystencji, zamieszkiwanie za granicą, pobyt w Zakładzie Karnym lub brak ukończonych 18 lat.