Wszyscy z Was na pewno znają Andrzejki (30 listopada). Dla przypomnienia jest to Święto Świętego Andrzeja Apostoła. Najhuczniej obchodzony jest na wyspach Brytyjskich a szczególnie w Szkocji, w... ››
Wszyscy z Was na pewno znają Andrzejki (30 listopada). Dla przypomnienia jest to Święto Świętego Andrzeja Apostoła. Najhuczniej obchodzony jest na wyspach Brytyjskich a szczególnie w Szkocji, w kraju w którym Św. Andrzej stał się Patronem.
Jak jest w Polsce?
W Polsce obchodzimy Andrzejki bardzo hucznie. To wtedy wróżby wg legend najbardziej się sprawdzają. Dlatego w ten szczególny dzień najlepiej iść do wróżki lub powróżyć sobie samemu. Najbardziej popularne są wtedy wróżby matrymonialne.
Św. Andrzej był bratem Św. Piotra, uczniem Jana Chrzciciela. Prowadził przez wiele lat misjonarską działalność nad Morzem Czarnym. Zginął śmiercią tragiczną - ukrzyżowany na Peloponezie 30 listopada 30 roku n.e. W naszym kraju w wigilie tego dnia św. Andrzeja, albo w tym dniu (jest to uzależnione od regionu w Polsce), wróżymy sobie przyszłość, zwłaszcza tę miłosną-matrymonialną. Do najbardziej popularnych wróżb w Andrzejki należy lanie gorącego płynnego wosku bezpośrednio na odę. Wosk można również lać przez dziurkę od klucza. Następnie na podstawie kształtu utworzonej przez wosk woskowej figurki, a nawet kształtu cienia, odczytujemy przyszłość osoby, która lała wosk na wodę.
Dlaczego w listopadzie?
Nie jest jasne, dlaczego noc z 29 na 30 listopada uznano za najlepszą dla wróżb matrymonialnych. Niektórzy uważają że na wsi, gdy rozpoczynała się jesień i było więcej odpoczynku, młodzi niepewni swojej przyszłości chcieli ją poznać. Andrzejki znane jako Jędrzejki czy Jędrzejówki były czasem wróżb panien odnośnie ich stanu matrymonialnego. Święto to było traktowane poważnie. Wcześniej szło się do Kościoła i zmawiało modlitwę. Mimo tego kościół nie akceptował Andrzejek, ale w Polsce zakorzeniły się one na stałe i stały się nocą hucznych zabaw i wróżb. Dziś zarówno dziewczęta chłopcy, dzieci i dorośli mogą sobie wróżyć i bawić do białego rana.
W tym samym okresie, w nocy z 24 na 25 listopada przypadały Katarzynki. Wtedy to wróżyli sobie kawalerowie, kiedy poznają swoje przyszłe żony i kiedy zawrą związek małżeński.
Innym dobrym dniem na wróżby jest dzień św. Łucji, który przypada na noc z 12 na 13 grudnia. Jest to święto szwedzkie, ale też rozpowszechnione na Europę. Według szwedzkiej tradycji najciemniejsza nocą w roku jest noc z 12 na 13 grudnia. Z tym dniem rozpoczyna się czas światła. W nocy ludzie wychodzą na ulice ubrani w białe koszule przewiązane w pasie czerwoną i złotą jedwabną szarfą, nosząc palące się świece. Na przedzie idzie młoda dziewczyna z koroną ze świec, które rozświetlają zimową noc. Pochód śpiewa kolędy, odwiedza szpitale itp.
Andrzejki przypadają na przełomie jesieni i zimy i połowy roku liturgicznego. Są ostatnim czasem przed adwentem. Staropolskie przysłowie brzmi "Święty Jędrzej adwent przytwierdzi". W prastarych wierzeniach ludowych w Andrzejki pojawiały się duchy, chochliki, istoty nie z tej ziemi wówczas wróżby matrymonialne miały duża moc sprawdzania się, pomagały w tym błądzące po ziemi dusze. Można przypuszczać, iż kolebką takich wierzeń andrzejkowych była Grecja. W Grecji wierzono, że dusza człowieka po śmierci posiada dar jasnowidzenia. Dlatego też w Andrzejki przenikała ta moc do naszego świata i dzięki temu wróżby się spełniały.
Przykłady wróżb Andrzejkowych
- Każda z dziewczyn bierze kość i układa ją w pokoju w dowolnie wybranym przez siebie miejscu, z kolei do pokoju wpuszczany jest pies, której kość pies wybierze i zje ta dziewczyna może liczyć na szybki ożenek. Mądrzejsze dziewczyny smarowały kość świeżym masłem by sprowokować pieska do zjedzenia kości.
- Często zdarzało się, że dziewczyny, aby ich wróżby się sprawdziły, w niektórych rejonach Polski, przez całą noc pościły, a wieczorem zjadały bardzo słonego śledzia i kładły się spać wkładając męskie spodnie pod poduszkę. W taką noc miał się przyśnić przyszły ukochany mąż.
- Kolejny sposobem wróżb andrzejkowych i szybkiego zamążpójścia jest wróżba z butami. Dziewczyny ustawiają buty po lewej stronie nogi jeden za drugim w pokoju a następnie ostatni but przestawiają na początek tak długo, aż pierwszy but nie dotknie progu. Dziewczyna, której but pierwszy dotrze do progu, pierwsza wyjdzie za mąż.
- Wróżby Andrzejkowe, to wróżenie z obierki jabłka: trzeba obrać jabłko tak, aby powstała jedna cała obierka następnie rzucić ją za siebie, kształt obierki oznacza pierwszą literę imienia przyszłego męża lub żony.
- To bardzo sympatyczna wróżba na wieczór Andrzejkowy. Postaraj się pociąć czystą białą kartkę na 13 równych części. Na 6 z nich napisz swoje najskrytsze marzenia, najlepiej wodoodpornym flamastrem. Wymieszaj karteczki ale nie składaj ich. Wszystkie 13 karteczek połóż na dnie dużej szklanej miski i powoli wlewaj wodę. Obserwuj dokładnie zapisane karteczki, która pierwsza wypłynie na powierzchnie wody, to marzenie pierwsze się spełni. Jeśli pierwsze wypłyną czyste karteczki będziesz musiała trochę poczekać na spełnienie się marzenia, które jest zawarte w pierwszej zapisanej karteczce, która wypłynie.
Andrzejkowe przysłowia:
Na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja.
Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście
Śnieg na Andrzeja dla zboża zła nadzieja.
Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży.
Jeżeli na świętego Andrzeja wiatr i mgła, to od Bożego Narodzenia będzie sroga zima.
Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota.
Wasze Andrzejki
Drodzy Czytelnicy. Jak spędzicie tegoroczne Andrzejki? A może znacie inne zwyczaje, wróżby czy przysłowia związane z tym wyjątkowym dniem? Czekamy na Wasze komentarze.
