Większość znanych nam przestępstw ściganych jest z ramienia organów państwa – jednak nie wszystkie. Niektóre z nich wymagają bowiem, by pokrzywdzony osobiście poprowadził proces karny przeciwko sprawcy. Polski system prawny dzieli przestępstwa na kilka kategorii. Wyróżniamy zbrodnie i występki, przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego, ścigane na wniosek, a także przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego. Według ogólnie przyjętych zasad, im mniejszą szkodliwość ma dany czyn zabroniony, tym większej aktywności pokrzywdzonego w jego ściganiu oczekuje ustawodawca. Prywatny akt oskarżenia obejmuje przestępstwa prywatnoskargowe; umożliwia on pokrzywdzonemu złożyć zawiadomienie o dopuszczeniu się wobec niego przestępstwa, którego dalsze działania przejmuje policja lub prokuratura. Pierwsze kroki należą jednak zawsze do pokrzywdzonego. Już dziś poznaj lepiej specyfikę prywatnego aktu oskarżenia, zdobywając niezbędną wiedzę na jego temat.
Prywatny akt oskarżenia jako skuteczna metoda dochodzenia roszczeń?
Do przestępstw prywatnoskargowych, w ramach których możesz złożyć prywatny akt oskarżenia, obejmuje między innymi zniewagę, zniesławienie, a także naruszenie nietykalności cielesnej. Sam czas na złożenie prywatnego aktu oskarżenia jest dość długi; nakazuje się, by pokrzywdzony złożył go w przeciągu roku od poznania tożsamości sprawcy przestępstwa. Jednocześnie nie może być dłuższy niż 3 lata od popełnienia przestępstwa. Prywatny akt oskarżenia można złożyć zarówno w sądzie lub na policji, zarówno w formie ustnej jak i pisemnej. Warto przy tym wiedzieć, że prywatny akt oskarżenia nie należy do pism sformalizowanych. Według obowiązujących przepisów, powinny się z nim znaleźć elementy takie jak wskazanie danych osoby oskarżonej, określenie zarzucanego czynu oraz niezbędne dowody. Wniesienie prywatnego aktu oskarżenia jest płatne, a kwota wynosi 300 złotych – należy wpłacić ją do sądu, który będzie rozpoznawał sprawę. Dodatkowo warto doliczyć potencjalne koszty związane ze skorzystaniem z pomocy pełnomocnika, a co za tym idzie jego wynagrodzeniem.
Ściganie z oskarżenia prywatnego zawsze rozpoczyna się posiedzeniem pojednawczym, podczas którego sąd umożliwia zwaśnionym stronom na zawarcie ugody; zamiast tego strony mogą wziąć również udział w mediacji. W momencie gdy oskarżyciel lub pełnomocnik nie wstawi się na posiedzenie, uznaje się odstąpienie od oskarżenia oraz umorzenie postępowania. W ramach pojednania, strony mogą rozstrzygnąć toczone pomiędzy sobą sprawy z oskarżenia prywatnego, łącząc je z ugodą regulującą kwestie przeprosin czy potencjalnego zadośćuczynienia. W przypadku gdy nie dojdzie do pojednania, sąd wyznacza główną rozprawę. Podczas jej trwania przeprowadzane są dowody, dochodzi do przesłuchań świadków, a także rozstrzygane są kwestie formalne. Ważną informację stanowi fakt, iż oskarżyciel prywatny powinien być obecny niemal na każdej rozprawie – chyba, że będzie zastępował go pełnomocnik. Postępowanie w ramach prywatnego aktu oskarżenia może skończyć się w różny sposób: wyrokiem skazującym, uniewinniającym bądź warunkowo umarzając sprawę.
Czy warto skorzystać z pomocy adwokata przy składaniu prywatnego aktu oskarżenia?
Główną zaletą postępowania z oskarżenia prywatnego jest przede wszystkim jego szybkość – procesy w sprawach prywatnoskargowych toczą się dużo szybciej w porównaniu z przestępstwami publicznoskargowymi. Jednakże wniesienie prywatnego aktu oskarżenia ma również swoje słabe strony. Przede wszystkim oskarżyciel prywatny zdany jest na swoje własne siły, a w przypadku przegrania sprawy ma obowiązek poniesienia wszystkich kosztów. Z tego powodu coraz więcej osób decyduje się na skorzystanie ze specjalistycznych usług, jakie świadczy między innymi Kancelaria Radców Prawnych R. Ptak i Wspólnicy. Na stronie internetowej i-kancelaria.pl, zainteresowani kwestią prywatnego aktu oskarżenia mogą dowiedzieć się więcej na jego temat, poznając najważniejsze fakty, a także korzyści związane z uzyskaniem pełnomocnika w postaci doświadczonego adwokata. Warto skorzystać ze wsparcia, zwłaszcza w przypadku do czynienia z odmienną specyfiką prywatnego aktu oskarżenia.