Właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości do 31 marca br. są zobowiązani do usunięcia pomników upamiętniających osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujący taki ustrój.
Łódzki Urząd Wojewódzki przypomina, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego (…) (Dz. U. poz. 1389 z późn. zm.) – właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której w dniu wejścia w życie ustawy znajduje się pomnik upamiętniający osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny lub propagujący taki ustrój w inny sposób, zobowiązany jest do jego usunięcia w terminie do dnia 31 marca 2018 r.
Za propagujące komunizm uważa się także pomniki odwołujące się do osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989. Przez pomniki rozumie się również kopce, obeliski, kolumny, rzeźby, posągi, popiersia, kamienie pamiątkowe, płyty i tablice pamiątkowe, napisy i znaki.
Przepisów ustawy nie stosuje się do pomników:
1) niewystawionych na widok publiczny;
2) znajdujących się na terenach cmentarzy albo innych miejsc spoczynku;
3) wystawionych na widok publiczny w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej, naukowej lub o podobnym charakterze, w celu innym niż propagowanie ustroju totalitarnego;
4) wpisanych - samodzielnie albo jako część większej całości - do rejestru zabytków.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 tej samej ustawy – w przypadku wykonania obowiązku w terminie, koszty usunięcia pomnika zwraca Skarb Państwa ze środków budżetu państwa, których dysponentem jest wojewoda, jeżeli właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której znajdował się pomnik, nie uczestniczył w procedurze wzniesienia tego pomnika.
W przypadku niewykonania obowiązku, tj. nieusunięcia pomnika w terminie do 31 marca 2018 r. na podstawie art. 5b ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz. U. poz. 744 z późn. zm.) – wojewoda (po uzyskaniu opinii IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu potwierdzającej, że pomnik nie spełnia warunków określonych w art. 5a ust. 1 ustawy) w drodze decyzji nakaże właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości, na której znajduje się pomnik, jego usunięcie na koszt właściciela albo użytkownika wieczystego nieruchomości, na której znajduje się pomnik.
