Dziś kolejna „Środa z profilaktyką”. Tym razem przygotowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia cykl poświęcony jest udarom mózgu.
Według danych NFZ udar mózgu stanowi drugą po chorobach serca najczęstszą przyczynę zgonu. Jest również głównym powodem niesprawności osób dorosłych. W 2022 roku zarejestrowano 73 900 przypadków udaru niedokrwiennego mózgu, w tym 8,1 proc. stanowią ponowne zachorowania.
W Łódzkiem w 2022 r. oddziały udarowe przyjęły 4346, najwięcej oddział udarowy w Szpitalu Kopernika – 685, który wykonywał także trombektomie mechaniczne. Z kolei najmniej - 169 szpital w Bełchatowie. Najmłodszy pacjent miał 18 lat (przeżył), a najstarszy, aż 107 lat (przeżył).
Rodzaje udarów
Ze względu na mechanizm spowodowany niedrożnością lub pęknięciem naczynia tętniczego wyróżniamy:
- udar niedokrwienny – powstaje w wyniku zamknięcia tętnicy i ograniczenia dopływu krwi do mózgu
- udar krwotoczny – jest wynikiem wylewu krwi do mózgu lub do przestrzeni otaczającej mózg.
Niezależnie od rodzaju, objawy są podobne, a wynikają z niszczenia komórek mózgowych wskutek niedotlenienia.
Najczęstsze przyczyny udaru mózgu
- miażdżyca
- nadciśnienie tętnicze
- choroby serca
- stres
- palenie papierosów
- nadużywanie alkoholu
- nieprawidłowa dieta i zwiększona masa ciała
- brak lub mała aktywność fizyczna
Objawy udaru mózgu
Jeśli widzisz te objawy, reaguj – najważniejszy jest czas:
- niedowład po jednej stronie ciała, np. osłabienie kończyny górnej, brak możliwości podniesienia ręki
- trudności w mówieniu, wystąpienie bełkotliwej mowy, niemożność dokończenia zdania
- zmiany po jednej stronie twarzy, np. opadanie kącika ust, brak możliwości uśmiechnięcia się, asymetria twarzy
- zaburzenia widzenia, np. ograniczenie pola widzenia obuocznie lub podwójne widzenie.
Rozpoznaj udar – uratuj życie
W przypadku udaru mózgu ważne jest szybkie rozpoznanie objawów i odpowiednia reakcja. Im szybciej zostanie udzielona profesjonalna pomoc, tym większe szanse chorego na przeżycie i zachowanie sprawności. Jeśli zaobserwujesz którykolwiek z objawów udaru, natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub 999.
Im dłużej udar pozostaje nieleczony, tym większe jest ryzyko uszkodzenia mózgu i niepełnosprawności.
Profilaktyka udaru mózgu
Możesz zmniejszyć ryzyko udaru, jeśli:
- regularnie kontrolujesz ciśnienie tętnicze krwi
- przyjmujesz leki zgodnie z zaleceniami lekarza
- stosujesz zdrową dietę
- pamiętasz o regularnej aktywności fizycznej
- utrzymujesz prawidłową masę ciała
- dbasz o zdrowy, regularny sen
- stosujesz techniki relaksacyjne, które ograniczają stres
- unikasz palenia i ekspozycji biernej na dym tytoniowy
- ograniczasz spożywanie alkoholu.
Z programu profilaktyki chorób układu krążenia możesz skorzystać jeśli:
- masz od 35 do 65 lat
- nie masz cukrzycy, przewlekłej choroby nerek, rodzinnej hipercholesterolemii ani niektórych chorób układu krążenia (jeśli na nie chorujesz, dowiesz się od lekarza, czy możesz wziąć udział w programie)
- nie korzystałeś lub nie korzystałaś z badań w ramach tego programu w ciągu ostatnich 5 lat.
Badania w programie zleca twój lekarz POZ i wskazuje gdzie je zrobić.
W programie zbadasz:
1. cholesterol całkowity
2. cholesterol LDL
3. cholesterol HDL
4. cholesterol nie-HDL
5. trójglicerydy
6. glukoza na czczo
