Środa z profilaktyką: udar mózgu

Według danych NFZ udar mózgu stanowi drugą po chorobach serca najczęstszą przyczynę zgonu. Jest również głównym powodem niesprawności osób dorosłych. W 2022 roku zarejestrowano 73 900 przypadków udaru niedokrwiennego mózgu, w tym 8,1 proc. stanowią ponowne zachorowania.

W Łódzkiem w 2022 r. oddziały udarowe przyjęły 4346, najwięcej oddział udarowy w Szpitalu Kopernika – 685, który wykonywał także trombektomie mechaniczne. Z kolei najmniej - 169 szpital w Bełchatowie. Najmłodszy pacjent miał 18 lat (przeżył), a najstarszy, aż 107 lat (przeżył).

Rodzaje udarów

Ze względu na mechanizm spowodowany niedrożnością lub pęknięciem naczynia tętniczego wyróżniamy:

- udar niedokrwienny – powstaje w wyniku zamknięcia tętnicy i ograniczenia dopływu krwi do mózgu
- udar krwotoczny – jest wynikiem wylewu krwi do mózgu lub do przestrzeni otaczającej mózg.

Niezależnie od rodzaju, objawy są podobne, a wynikają z niszczenia komórek mózgowych wskutek niedotlenienia.

Najczęstsze przyczyny udaru mózgu

- miażdżyca
- nadciśnienie tętnicze
- choroby serca
- stres
- palenie papierosów
- nadużywanie alkoholu
- nieprawidłowa dieta i zwiększona masa ciała
- brak lub mała aktywność fizyczna

Objawy udaru mózgu

Jeśli widzisz te objawy, reaguj – najważniejszy jest czas:

- niedowład po jednej stronie ciała, np. osłabienie kończyny górnej, brak możliwości podniesienia ręki
- trudności w mówieniu, wystąpienie bełkotliwej mowy, niemożność dokończenia zdania
- zmiany po jednej stronie twarzy, np. opadanie kącika ust, brak możliwości uśmiechnięcia się, asymetria twarzy
- zaburzenia widzenia, np. ograniczenie pola widzenia obuocznie lub podwójne widzenie.

Rozpoznaj udar – uratuj życie

W przypadku udaru mózgu ważne jest szybkie rozpoznanie objawów i odpowiednia reakcja. Im szybciej zostanie udzielona profesjonalna pomoc, tym większe szanse chorego na przeżycie i zachowanie sprawności. Jeśli zaobserwujesz którykolwiek z objawów udaru, natychmiast zadzwoń pod numer alarmowy 112 lub 999.

Im dłużej udar pozostaje nieleczony, tym większe jest ryzyko uszkodzenia mózgu i niepełnosprawności.

Profilaktyka udaru mózgu

Możesz zmniejszyć ryzyko udaru, jeśli:

- regularnie kontrolujesz ciśnienie tętnicze krwi
- przyjmujesz leki zgodnie z zaleceniami lekarza
- stosujesz zdrową dietę
- pamiętasz o regularnej aktywności fizycznej
- utrzymujesz prawidłową masę ciała
- dbasz o zdrowy, regularny sen
- stosujesz techniki relaksacyjne, które ograniczają stres
- unikasz palenia i ekspozycji biernej na dym tytoniowy
- ograniczasz spożywanie alkoholu.

Z programu profilaktyki chorób układu krążenia możesz skorzystać jeśli:

- masz od 35 do 65 lat
- nie masz cukrzycy, przewlekłej choroby nerek, rodzinnej hipercholesterolemii ani niektórych chorób układu krążenia (jeśli na nie chorujesz, dowiesz się od lekarza, czy możesz wziąć udział w programie)
- nie korzystałeś lub nie korzystałaś z badań w ramach tego programu w ciągu ostatnich 5 lat.

Badania w programie zleca twój lekarz POZ i wskazuje gdzie je zrobić.

W programie zbadasz:

1. cholesterol całkowity
2. cholesterol LDL
3. cholesterol HDL
4. cholesterol nie-HDL
5. trójglicerydy
6. glukoza na czczo