Środa z profilaktyką: profilaktyka raka piersi

W Polsce stwierdza się rocznie ponad 18 500 nowych przypadków zachorowań. Każda kobieta ma 12 proc. ryzyka, że zachoruje na raka piersi. Oznacza to, że 1 na 8 kobiet w którymś momencie życia zachoruje na ten nowotwór.

Rak piersi to nowotwór złośliwy powstający z komórek gruczołu piersiowego. Rozwija się miejscowo i może dawać przerzuty do węzłów chłonnych i narządów wewnętrznych. To najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet - w większości przypadków jest diagnozowany zbyt późno, co ma negatywny wpływ na leczenie.

Niepokojące objawy 

Niepokojące są wszelkie zmiany w obrębie piersi. Konieczna jest konsultacja ze specjalistą, gdy zauważono:

• zmianę wielkości i kształtu piersi, która nie ustąpiła po miesiączce;

• guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pachą;

• zmianę koloru skóry piersi;

• wciąganie skóry piersi;

• zmiany w obrębie brodawki piersi;

• wyciek z piersi.

Nadal nie są znane dokładne przyczyny powstawania raka piersi. Istnieje jednak wiele zidentyfikowanych czynników, które zwiększają ryzyko jego wystąpienia:

• płeć i wiek – najwięcej zachorowań występuje u kobiet po 50. roku życia;

• obciążenie genetyczne – choroby w najbliższej rodzinie;

• wieloletnie przyjmowanie hormonalnej terapii zastępczej;

• czynniki hormonalne, np. wczesny wiek pierwszej miesiączki lub późna menopauza;

• niezdrowy styl życia (niewłaściwa dieta, nadwaga i otyłość oraz niedostateczna aktywność fizyczna);

• częste spożywanie alkoholu;

• palenie tytoniu;

• choroby piersi w wywiadzie 

Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu profilaktyki raka piersi jest mammografia. Program skierowany jest do grupy kobiet najbardziej zagrożonych rakiem piersi - w wieku od 50 do 69 lat, które spełniają jedno z poniższych kryteriów:

• przez ostatnie dwa lata nie miały wykonywanej mammografii;

• otrzymały w ramach realizacji programu pisemne wskazanie do wykonania ponownego badania mammograficznego po upływie 12 miesięcy. 

Gdzie się badać?

Badanie mammograficzne można wykonać w poradniach stacjonarnych lub w mammobusie, który dojeżdża do najodleglejszych zakątków regionu. W Łódzkiem jest 40 mammobusów i 13 pracowni stacjonarnych

Wykazy poradni stacjonarnych oraz miejsca postojów mammobusów są dostępne na stronie ŁOW NFZ.

Do udziału w programie profilaktyki raka piersi nie jest potrzebne skierowanie. Wystarczy zgłosić się osobiście lub umówić na wizytę telefonicznie do jednej z poradni, które podpisały z NFZ umowę na realizację programu. Kobiety, które nie kwalifikują się do objęcia programem profilaktycznym mogą również wykonać mammografię lub USG piersi na podstawie skierowania wydanego przez lekarza specjalistę (ginekologa, onkologa).

Rak piersi w Łódzkiem 

·   - Liczba przebadanych kobiet w 2021 roku (do końca sierpnia) wyniosła 46 998 w tym 18 584  w pracowniach stacjonarnych i 28 414 w mammobusach. Do etapu pogłębionej diagnostyki zgłosiło się 1322 kobiet, do leczenia zostało skierowanych 198 kobiet. Objęcie populacji w 2021 roku (na dzień 01.09.) w skali kraju 34,52 proc., województwo łódzkie 37,26 proc. (czyli powyżej średniej krajowej).

·  - Objęcie populacji w 2021 roku (na dzień 01.09.) w skali kraju 34,52 proc., województwo łódzkie 37,26 proc. (czyli powyżej średniej krajowej). 

·   - W roku 2020 do etapu pogłębionej diagnostyki (czyli na biopsję zmiany w piersi) skierowano 2399 kobiet, zgłosiło się 1965 kobiet, do leczenia zostało skierowanych 395 kobiet.

·   - W roku 2020 – powodu epidemii – liczba wykonanych mammografii spadła o 23 tysiące (w porównaniu z 2019 r.)