Ministerstwo Zdrowia szacuje, że w Polsce na cukrzycę choruje prawie 5 mln osób, z czego aż 2 mln nie zdaje sobie z tego sprawy. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wskazuje, że ponad 460 mln ludzi na całym świecie żyje z cukrzycą. Ich liczba potroiła się w ciągu ostatnich 20 lat. Chorzy powinni pozostawać pod opieką specjalisty – diabetyka. Jakie leczenie stosuje się w przypadku zdiagnozowania tej choroby? Jakie działania profilaktyczne można podejmować, by na nią nie zachorować?
„Słodka” choroba
Cukrzyca jest poważną cywilizacyjną chorobą metaboliczną, przewlekłą, w przebiegu której występuje podwyższone stężenie cukru (glukozy) we krwi pacjenta. U podstaw jej rozwoju leży nieprawidłowe wydzielanie lub działanie insuliny w organizmie.
W jej przypadku niezwykle ważną rolę odgrywa wczesne zdiagnozowanie schorzenia, w pierwszych etapach jego rozwoju. Lekarze powinni sprawować właściwą kontrolę nad chorobą, a pacjenci ściśle stosować się do ich zaleceń, aby zapobiec powikłaniom, na czele ze stopą cukrzycową, nefropatią czy chorobą wieńcową i niewydolnością serca.
Rodzaje cukrzycy
Pacjenci mogą chorować na jeden z trzech głównych rodzajów cukrzycy:
- cukrzyca typu 1,
- cukrzyca typu 2,
- cukrzyca ciążowa.
Cukrzyca typu 1 występuje najczęściej u dzieci i ludzi młodych, u których diagnozuje się zniszczenie komórek beta trzustki. Przyczyną jest przeważnie proces autoimmunologiczny. Komórki beta trzustki odpowiadają za produkcję i wydzielanie insuliny. To hormon biorący udział we wszelkiego typu procesach przemiany materii zachodzących w organizmie. Glukoza jest dla nas źródłem energii, ale by do tego doszło, niezbędna jest odpowiednia ilość insuliny. Dla chorych na cukrzycę typu 1 jedynym sposobem leczenia jest przyjmowanie z zewnątrz insuliny, przestrzeganie diety i prowadzenie aktywnego trybu życia.
Natomiast cukrzyca typu 2 jest chorobą nabytą i najczęściej spowodowaną otyłością, w szczególności brzuszną, przy BMI ponad 30. U chorych dochodzi do upośledzenia wydzielania insuliny, w warunkach insulinooporności. Zmniejsza się u nich wrażliwość tkanek na insulinę.
Zdarza się, że cukrzyca typu 2 uwarunkowana jest genetycznie, ale nie musi wystąpić, jeśli dana osoba jest aktywna fizycznie i utrzymuje prawidłową masę ciała.
Jak sama nazwa wskazuje, cukrzyca ciążowa występuje u ciężarnych, ale z reguły po urodzeniu dziecka podwyższony dotychczas poziom glukozy we krwi wraca do normy.
Kiedy wybrać się do specjalisty diabetologa – objawy cukrzycy
Jeśli pacjent, jego bliscy lub lekarz pierwszego kontaktu, zauważą typowe objawy cukrzycy, należy od razu udać się na wizytę do diabetologa. Wśród nich wymienia się:
- senność,
- wzmożone pragnienie,
- zmęczenie i osłabienie,
- występowanie nagłych zaburzeń wzroku,
- częste oddawanie moczu, tzw. częstomocz czy wielomocz,
- nagły, niewyjaśniony spadek wagi,
- choroby dziąseł i skóry,
- występowanie trudno gojących się ran,
- występowanie infekcji skórnych, jak grzybica,
- uczucie suchości w jamie ustnej,
- nerwobóle,
- omdlenia,
- kołatanie serca.
W skrajnych przypadkach, gdy cukrzyca zdążyła się już rozwinąć w organizmie pacjenta, jej symptomem może być charakterystyczny zapach acetonu w wydychanym przez pacjenta powietrzu.
Leczenie u diabetologa
Podczas pierwszej wizyty u diabetologa lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, wypytując o zauważone objawy, ich nasilenie, a także zapoznając się z podstawowymi wynikami badań krwi i moczu czy też z dokumentacją medyczną. Jeśli pacjent ma glukometr i prowadzi książeczkę samokontroli poziomu glukozy we krwi, powinien wziąć je na każdą konsultację z diabetologiem. Na tej podstawie lekarz oceni stan pacjenta i zaleci odpowiednie leczenie.
W zależności od poziomu zaawansowania choroby diabetolog przepisuje leki doustne lub iniekcje insuliny. W leczeniu i profilaktyce cukrzycy ważna jest edukacja pacjentów. Lekarz uświadomi im, że istotna jest zdrowa dieta, z obniżoną zawartością cukrów prostych czy niezdrowych tłuszczów. Bardzo dobre efekty w leczeniu cukrzycy przynosi aktywność fizyczna. Ona również może nas ustrzec przed rozwojem cukrzycy.
