1 kwietnia 2021 roku rozpoczął się Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 prowadzony przez Główny Urząd Statystyczny. Z kolei 4 maja 2021 r. swoją pracę przez telefon rozpoczęli rachmistrzowie spisowi. Zgodnie z ustawą nie można im odmówić podania właściwych danych. Problem w tym, że chęć na ich pozyskanie mają także osoby działające niezgodnie z prawem. Policja ostrzega przed oszustami podszywającymi się pod urzędników.
Z uwagi na panującą pandemię koronawirusa, decyzją Generalnego Komisarza Spisowego w chwili obecnej rachmistrzowie nie będą realizować wywiadów bezpośrednich (i odwiedzać respondentów w domach) aż do odwołania. Osoby, które pukają do drzwi i podają się za rachmistrzów mogą być oszustami. Każdy taki przypadek należy niezwłocznie zgłaszać na policję.
Także w sytuacji, gdy obowiązek spisowy został już zrealizowany przez internet albo poprzez infolinię spisową nikt nie będzie dzwonić do respondentów w tej sprawie. Tego rodzaju kontakty mogą być próbą wyłudzenia danych.
Warto jednak już wcześniej zapoznać się z zakresem pytań spisowych dostępnych na stronie Spisu. Rachmistrz na pewno nie zapyta o: zarobki, oszczędności, cenne przedmioty w domu, numer konta, PIN do karty czy dane logowania do bankowości internetowej.
Takich pytań w formularzu spisowym po prostu nie ma. Jeśli jednak zostaną zadane w trakcie rozmowy telefonicznej, mogą wskazywać na próbę wyłudzenia danych.
Rachmistrzowie nie mogą robić zdjęć naszym dowodom osobistym w celu weryfikacji danych, prosić o opłatę za udział w spisie czy proponować zalogowania się na ich urządzeniu do systemu spisowego poprzez bank lub aplikację.
Aby dokonać samospisu, należy wejść na stronę https://nsp2021.spis.gov.pl i wypełnić zamieszczony tam formularz.
Rachmistrzowie będą dzwonić do respondentów z numerów (22) 828 88 88 lub (22) 279 99 99. Bezpieczniej jednak jest zadzwonić pod numer (22) 279 99 99 wew. 1 i samodzielnie spisać się przez telefon.
Zgodnie z ustawą o narodowym spisie powszechnym, osoby odmawiające wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym, podlegają grzywnie w wysokości do 5 tys. zł. Za przekazanie danych niezgodnych z prawdą również grozi grzywna, a także kara ograniczenia albo pozbawienia wolności do 2 lat.