Odczyt Tomasza Nowaka: Niemieckie zbrodnie we wrześniu 1939 r. w powiecie radomszczańskim

Odczyt zaplanowano na niedzilę 24 marca o godz 16.00 w Galerii Muzeum Regionanego w Radomksu przy ul. Narutowicza. Zapraszamy. 

Już w pierwszych dniach II wojny światowej niemieckie wojska dopuszczały się zbrodni wojennych. Do takich należało choćby bombardowanie obiektów cywilnych, tak jak to miało miejsce w Radomsku. Takich samych czynów, zabronionych praz prawo międzynarodowe dopuszczały się także wojska lądowe. Dochodziło do nich na szlaku przemarszu hitlerowskich oddziałów przez południowe krańce ówczesnego powiatu radomszczańskiego. Nigdzie polskie wojska nie planowały stawiania oporu najeźdźcy, w żadnej z tych miejscowości wojska nie atakowała ludność cywilna, co często było podawane jako powód represji. W praktyce wyglądało to w ten sposób, że daną wieś otaczano ściśle wojskiem i zaczynano strzelać.

Ludzie umierali wybiegając z domów, w ich pomieszczeniach, gdy kule dostawały się przez okna. Ginęli wszyscy, mężczyźni, kobiety – niekiedy w zaawansowanej ciąży, dzieci, starsi i młodsi. Potem dochodziło do klasycznych egzekucji, wytypowane osoby skazywano na śmierć przez rozstrzelanie i od razu wykonywano wyrok. Powodem mogło być posiadanie przy sobie broni, czyli w praktyce choćby brzytwy czy scyzoryka, którego noszenie było wtedy powszechne. Do takich pacyfikacji i masowych mordów dochodziło w m.in. Cielętnikach, Piaskach, Kajetanowicach, Pławnie, Kruszynie, Babach, Jackowie, Widzowie, Folwarkach.

W województwie łódzkim dokonano co najmniej 158 egzekucji, w których zginęły 2032 osoby. 80% z nich dokonał Wermacht, pozostałe SS i inne formacje. Na ziemi łódzkiej represjonowano 93 wsie, liczbę ofiar szacuje się na ok 1200 osób. W pierwszym tygodniu września na terenie ówczesnego powiatu zginęło blisko 400 osób, z czego 288 znanych jest z imienia i nazwiska.