O radomszczańskich Żydach słów kilka

Za nami pierwsze imprezy związane z obchodami Dni Kultury Żydowskiej. Radomszczanie mogli już obejrzeć film "Opuszczając gniazdo", zobaczyć spektakl prezentujący najpiękniejsze... ››

Za nami pierwsze imprezy związane z obchodami Dni Kultury Żydowskiej. Radomszczanie mogli już obejrzeć film "Opuszczając gniazdo", zobaczyć spektakl prezentujący najpiękniejsze żydowskie piosenki, jak również zwiedzić cmentarz żydowski w Radomsku.

 

Korzystając z okazji warto chociaż w kilku słowach opisać historię radomszczańskich Żydów.

 

Od roku 1643 nasze miasto miało przywilej "de non tolerandis judaeis". Obowiązywał on niemal 200 lat - do 1862 roku i zakazywał Żydom mieszkania w mieście, a także wstępu do miasta. Dlatego też Żydzi mieszkali w pobliskiej wsi Bugaj i tam wybudowali synagogę. Mogli oni handlować w Radomsku, ale granice miasta musieli opuszczać przed zmrokiem.

 

W 1834 roku wieś Bugaj została włączona w granice administracyjne Radomska, a dwa lata później miasto zaczęło się intensywnie rozwijać - dzięki budowie linii kolejowej Wiedeń - Warszawa. W mieście wzniesiono synagogę, a Żydzi zajmowali się handlem, posiadali też fabryki, hotele i restauracje.

 

W 1921 r. Radomsko liczyło 18 732 mieszkańców, z czego 7 774 osoby stanowiły osoby pochodzenia żydowskiego. W 1935 r. Żydzi stanowili już 55 % wszystkich obywateli (12 371 osób pochodzenia żydowskiego).

 

3 września 1939 r. do naszego miasta wkroczyły wojska hitlerowskie. 20 grudnia utworzono getto (było to drugie getto w Polsce), które znajdowało się pomiędzy ulicami: Szkolną, Stodolną, Joselewicza, Strzałkowską, Fabianiego i Mickiewicza. Zamknięto w nim Żydów z Radomska i pobliskich miejscowości. Tych, którym udało się przeżyć ten okres, zgładzono w Treblince. Likwidacja getta nastąpiła 9 października 1942 roku. W czerwcu 1943 roku naziści ogłosili Radomsko "Judenrein" ("miastem wolnym od Żydów").

 

Obecnie jedynym śladem po żydowskiej społeczności Radomska jest dziewiętnastowieczny cmentarz, mieszczący się przy ul. Przedborskiej 196, na terenie którego w czasie II wojny światowej Niemcy dokonywali masowych egzekucji.

 

GALERIA ZDJĘĆ Z CMENTARZA ŻYDOWSKIEGO

Więcej o:
żydzi dni kultury żydowskiej
Wróć na stronę główną

PRZECZYTAJ JESZCZE